Het uitgangspunt is dat mensen in hun eigen levensonderhoud voorzien. Is dit (tijdelijk) niet mogelijk doordat iemand geen werk heeft, dan kunnen mensen deelnemen aan een traject, gericht op arbeidsinschakeling. Op enige wijze maatschappelijk actief zijn (sociale activering en tegenprestatie).

Hoewel de economie zich lijkt te herstellen, neemt het aantal mensen dat een uitkering ontvangt nog steeds toe. Dit komt door instroom van:

• Een ‘nieuwe’ doelgroep, de mensen die voorheen een Wajong-uitkering of Wsw-dienstverband (Wet sociale werkvoorziening) kregen en die vanaf 1 januari 2015 onder de doelgroep Participatiewet   vallen
• Het aantal vergunninghouders is fors toegenomen
• De instroom vanuit de WW is hoog

Het CBS verwacht voor de komende vijf jaar nog een stijging van het 12% ten opzichte van 2015 (bron: Binnenlands Bestuur 6 september 2016).

Om de kansen op arbeid te vergroten, is een integrale aanpak nodig waarin onderwijs, bedrijfsleven, gemeenten, UWV en sociale werkbedrijven samenwerken. We doen dit op het niveau van de Arbeidsmarktregio Noord-Holland-Noord. Hiervoor is het Regionaal Platform Arbeidsmarkt (RPA) ingericht, inclusief het overlegorgaan Werkbedrijf. Het Werkbedrijf voert de garantiebanenregeling uit. Doelgroep van deze regeling zijn mensen met een arbeidsbeperking die in het doelgroepenregister zijn opgenomen. In het Sociaal Akkoord van april 2013 is afgesproken dat hiervoor 125.000 extra banen worden gecreëerd, 100.000 in het bedrijfsleven en 25.000 bij overheden.

Om de lokale arbeidsmarkt goed te bedienen, werken we met de partners samen in het Bestuurlijk Overleg Arbeidsmarktbeleid Kop van Noord-Holland en in het Werkgeversservicepunt Kop van Noord-Holland.

De kansen voor werkzoekenden om een baan te vinden, verbeteren als we actief gebruik maken van meerdere instrumenten. Zoals proefplaatsing, werkervaringsplaatsen, werken met behoud van uitkering, participatiebanen, loonkostensubsidie, SROI (Social Return on Investment) en ESF (Europees Sociaal Fonds)-subsidiemogelijkheden.
Voor inwoners die (tijdelijk) geen betaald werk hebben is er inkomens-ondersteuning.
Voorop staat dat mensen een rol blijven spelen in de maatschappij. Meer dan de helft van de mensen stroomt in de bijstand vanwege niet-werk gerelateerde redenen. Zoals echtscheiding, mensen met psychische of psychiatrische aandoeningen waardoor zij niet kunnen werken, partners van mensen met een Aow-uitkering waarbij het gezinsinkomen onder bijstandsniveau ligt.

Een groep mensen die ook aandacht nodig heeft zijn de vergunninghouders. Door de grote toestroom van asielzoekers in 2015 is de huisvestingsvraag in 2016 fors verhoogd naar 110 (in 2015 was de taakstelling 79, in 2014 was deze 43). Het Rijk en Vng (Verenging Nederlandse Gemeenten) hebben in het Akkoord Verhoogde Asielinstroom extra maatregelen afgesproken en er is extra budget beschikbaar gesteld. In het woningbouwprogramma (economisch domein) wordt ingezet op extra bouw van (sociale) woningen zodat we kunnen blijven voldoen aan de wettelijke taakstelling huisvesting vergunninghouders. Naar verwachting blijft de Taakstelling in 2017 even hoog als in 2016, namelijk 110. Naast de huisvesting hebben we voorzieningen ingericht om deze mensen snel en gericht naar de arbeidsmarkt te begeleiden.

1. Mensen die (tijdelijk) geen betaald werk hebben en daardoor niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien krijgen inkomensondersteuning;
2. Poortwachtersfunctie: mensen vinden werk of voorzien op andere wijze in hun onderhoud, zonder een beroep op een uitkering van de gemeente te hoeven doen
3. Uitstromers (met beperkte ondersteuning) en groeiers (met ondersteuning) naar de reguliere arbeidsmarkt te begeleiden
4. Mensen die in de bijstand blijven (‘blijvers’) voor zover mogelijk laten participeren (sociale activering en tegenprestatie)
5. Inzetten van volwasseneneducatie. Gemeenten moeten zorgen voor passend onderwijsaanbod voor diverse doelgroepen, met name voor laaggeletterden. Wij werken hiervoor samen met de andere gemeenten in de arbeidsmarktregio Noord-Holland-Noord. Gemeente Alkmaar is vanaf 1 januari 2015 centrumgemeente en ontvangt de Rijksbijdrage voor de regio. Deze gemeente stelt in overleg een regionaal educatieplan op. In september 2016 is het Taalakkoord gesloten tussen de gemeenten in Noord-Holland-Noord, het Uwv, de Bibliotheken, het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA-NHN) om laaggeletterden beter te kunnen bereiken en taalaanbod te kunnen doen.
6. Het inzetten van instrumenten en voorzieningen intensiveren om mensen te laten uitstromen naar werk. Hieronder vallen: doorontwikkeling van het Werkgeversservicepunt, integrale trajecten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te begeleiden naar werk en specifiek aanbod voor vergunninghouders

Bij de eerste activiteit gaat het om uitkeringen. Bij tweede tot en met de vierde activiteit gaat het hoofdzakelijk om inzet van ambtenaren van de gemeente en voor een kleiner deel om in te kopen producten. Voor de vijfde ontvangt gemeente Alkmaar het budget, dit wordt ingezet op basis van het regionaal educatieplan.
De laatste twee punten zijn extra inspanningen. Dit als reactie op de toegenomen vraag om woningen en op de toename van het aantal uitkeringen, die het gevolg zijn van de hogere Taakstelling Huisvesting Vergunninghouders.